Prostat kanseri tanısı konan uygun hastalar herhangi bir tedavi uygulanmadan düzenli kontrollerle izlenebilirler (aktif izlem), yani her hastanın ameliyat olması şart değildir. Uygun hastalarda ameliyat, ameliyata uygun olmayan hastalarda ise radyoterapi (ışın tedavisi) ve/veya hormon tedavisi seçenekler arasındadır. Bazı hastalara bu tedavilerin bir veya birkaçı birlikte uygulanabilir.
Prostat bezinin tamamının çıkartıldığı bir işlemdir ve yapılan ameliyata “Radikal Prostatektomi” adı verilir. Bazı hastalarda prostatın çıkarılmasının yanında bölgesel lenf bezlerinin de çıkarılması gereklidir. Prostat kanserinin metastaz yapmamış olduğu evrelerinde, yaş ve sağlık durumu açısından uygun hastalarda tercih edilesi gereken tedavi yöntemidir. Özellikle prostata sınırlı olduğu düşünülen tümörlerde, hastanın beklenen yaşam süresi 10 yılın üzerinde ise uygulanabilir bir tedavi yöntemidir. Prostat dışına uzanım göstermiş, ancak uzak bölgelere yayılmamış prostat kanserlerinin tedavisine cerrahi ile başlamanın, en etkili sonuçları verebileceğini ortaya koymuştur. Bu hastaların bazılarına ameliyata ek olarak sonrasında radyoterapi eklenmesi gerekebilir.
Radikal prostatektomi operasyonu açık ya da robot yardımlı teknikler ile gerçekleştirilir. En iyi sonuçların alınabilmesi açısından hangi tekniğin kullanılacağından ziyade, konusunda uzman ve deneyimli bir cerrahın ameliyatı gerçekleştirmesi en önemli faktördür. Bilimsel veriler bunu net olarak ortaya koymaktadır.
Radikal prostatektomi ameliyatından sonra en sık görülen yan etkiler penis sertleşmesindeki sorunlar (erektil disfonksiyon, iktidarsızlık) ve idrar kaçırmadır (inkontinans). Daha nadiren de idrar kanalında (üretra) darlık oluşabilir. Cerrahi tekniklerdeki gelişmelerden sonra günümüzde bu sorunlar daha az görülmektedir. Sinir koruyucu cerrahi tekniklerle peniste sertleşmeyi ve idrar tutmayı sağlayan sinirlerde en az hasar oluşması hedeflenmektedir. Hastanın yaşı, ameliyat öncesi bu konulardaki durumu ve hastalığın yaygınlığı gibi faktörler de tekniğin başarısına etki etmektedir. Penisteki sertleşme sorunu ameliyat sonrası dönemde ilaç veya cerrahi uygulamalarla aşılabilir. Bununla beraber, radikal prostatektomi ameliyatı sonrasında, prostat ve beraberinde meni keseleri de çıkarılacağı için, cinsel ilişkide orgazm olur ancak meni gözlenmez.
Sinir korunması bazı hastalarda tümör hücresi bırakılması riski doğurabileceği için her hastada uygulanmaz. Sinirlerin korunma ya da korunmaması kararı hastalığın derecesi, tümörün yaygınlığı ve PSA değerine göre verilir. Bunlar ameliyat öncesinde hastanın üroloğu ile detaylı olarak konuşup, bilgi alacağı konulardır.
